Anal fissür, anüs (makat) bölgesinde şiddetli ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açan , bu bölgede bir ülser ile birlikte seyreden hastalığa verilen isimdir. Halkın bu hastalığa koyduğu isim ise, “makat yırtığı – makat çatlağı” olmuştur.
ANAL FİSSÜR NASIL OLUŞUR?
Fissür genellikle bir kabızlık dönemini takiben oluşur ancak bazen bir ishal atağını takiben de gelişebilir. Sert, kuru bir dışkının anal kanaldan geçmesi sırasında bu bölgede yırtık oluşur. Kabızlıktan sakınılması, uygun tıbbi önlemler ve bakım ile kendiliğinden hızla iyileşir. Bazen derinleşip alttaki internal sfinkter kasına (anal kanal çevresinde dışkılamayı kontrol eden kas ) kadar derinleşebilir, bu safhada hastalık kronik (süreğen) hale gelmiştir. Sfinkter kasının sürekli dışkı ile teması kasın devamlı biçimde kasılı kalmasına neden olur (anal sfinkter hipertonisi), bu ise iyileşmeyi geciktirir.
ANAL FİSSÜR BELİRTİLERİ NELERDİR?
- Anal ağrı, genellikle dışkılama sırasında yanma şeklinde oluşan, çok şiddetli bir ağrıdır.Ağrı dışkılama sonrası dakikalar veya saatlerce sürebilir. Ağrı, sfinkter kasının spazmına (hipertoniye) bağlı olarak gelişmektedir.
- Anal Kanama, parlak , kırmızı birkaç damla kan, tuvalet kağıdına veya dışkıya bulaşmış şekilde görülebilir , damla damla kanama da olabilir.
- Kaşıntı
ANAL FİSSÜR NEDENLERİ NELERDİR?
- Kronik kabızlık
- Sert ve kuru dışkılama
- İshal
- İltihabi barsak hastalıkları (örn: Crohn hastalığı…)
- Anal yaralanma (örn: Doğum..)
- Anal kanal ve kalın bağırsak kanserinin seyrinde
ANAL FİSSÜR NELERE SEBEP OLABİLİR?
- Kronik anal fissür, tekrarlayan ve iyileşmeyen fissürler etrafında skar (sert iyileşme dokusu) oluşması
- Anal fistül, anal kanal ile çevre organlar (örn: bağırsaklar..) arasında oluşan anormal bağlantılardır
- Anal darlık, Anal sfinkter kasının spazmına bağlı oluşur
ANAL FİSSÜR TANISI NASIL KONULUR?
- Bir kolo-rektal veya genel cerrahın fizik muayenesi , tanı koymak için yeterlidir
- Gerektiğinde endoskopi ile bağırsağın ve anal kanalın görüntülenmesi, ayırıcı tanı gerekiyorsa yapılabilir, rutin olgularda gerekli değildir
ANAL FİSSÜRDEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?
- Yüksek lifli diyet tüketimi ile kabızlığın önlenmesi
- Bol sıvı tüketimi
- Tuvalet sonrası bakım (örn: yumuşak tuvalet kağıdı kullanımı…)
- Bölge temizliğine aşırı dikkat edilmesi
ANAL FİSSÜR TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Anal fissür olgularının erken dönemlerinde (yaklaşık ilk üç ay içersinde) ilaç ve diğer tedavi önlemleri ile iyileşme olasılığı çok yüksektir. Zamanla hastalık kronik (süregen) hale geldikçe, tıbbi tedavinin etkinliği azalmakta, cerrahi tedavi gerekliliği artış göstermektedir.
- Tıbbi tedavi ‘ nin ögeleri şunlardan oluşmaktadır
- Ağrı kesici ilaçlar
- Lokal anestezik kremler
- Kas gevşetici kremler
- Kabızlık önleyici ilaçlar
- Oturma banyosu (Antiseptik solüsyonlu ılık su dolu kaba 20 dk. süre ile oturma şeklinde …)
- Son dekadlarda kullanımı gittikçe artan lokal kullanılan “vazodilatatör” kremler
- Cerrahi , tıbbi tedavinin başarısız kaldığı hastalarda ve zamanla kronik fissür özelliği kazanmış fissürlerde cerrahi girişim uygulanması gereklidir. Bu işlem çok başarılı sonuç verir. Genelde, fissür alanı ile ilgili işlem yapılmaz, sadece fissürün altında ve kronik olgularda gelişen “skin tag” adını verdiğimiz (deri çıkıntısı) çıkarılır ve anal kanalı kontrol eden iç sfinkter adalesinin küçük bir kısmının kesilmesi (İnternal sfinkterotomi), kısaca (LİS) bu ameliyatın ana işlemleridir. Bu girişim ile kasılma önlenir ve ağrı ortadan kaldırılır ve fissürün iyileşmesi için uygun ortam sağlanmış olur.
Özetle; akut fissür olgularında “ilaç tedavisi ve diğer cerrahi dışı yöntemler”, kronik fissür gelişmiş olgularda ise “cerrahi girişim” seçilmiş tedavi şekilleridir.Şüphesiz ki, deneyimli ellerde…..
Konuyla ilgili detaylı bilgiye kitabımdan alıntı olan aşağıdaki link ile ulaşabilirsiniz.
