KALIN BAĞIRSAK (KOLON) “DİVERTİKÜLER HASTALIĞI”
DİVERTİKÜL NEDİR?
Lümenli (boru şeklinde) organların duvarında oluşan kese biçimindeki çıkıntılara denir, kısa bir “ çıkmaz sokağa” da benzetilebilir. Edinsel veya doğumsal olabilir. Sindirim kanalında farenks (yutak) , özofagus (yemek borusu), mide , duodenum (oniki parmak bağırsağı), ince bağırsak , kalın bağırsak ve safra kesesinde görülebilir.
En sık görüldüğü yer “kalın bağırsak” tır.
DİVERTİKÜL NASIL OLUŞUR?
- Bir odacıktaki kontraksiyon ile lümen içi basınç yükselir
- Kasılma sırasında bir uçtaki gevşeme ile lümendeki dışkı içeriği distale doğru atılır.
- Gevşemedeki yetersizlik yavaş veya yarım dışkı geçişine yol açar.
- Bu iki odacığın tam izolasyonu divertikül gelişimine yol açar.
DİVERTİKÜL NEDENLERİ NELERDİR?
- Dışkının içerdiği lif oranı azaldıkça, volümü azalmakta ve yapışkan bir özellik kazanmaktadır. Bu özelliklerdeki dışkının atılması için daha fazla çaba gerekmektedir.
- Kırmızı et ve hayvansal yağdan zengin beslenme
- Alkol,sigara,kafein
- Bazı ilaçlar
KOLON DİVERTİKÜLÜ BELİRTİSİ NELERDİR?
- karın ağrısı
- dışkılama sonrası rahatlayamama
- şişkinlik
- doygunluk hissi
- düzensiz barsak alışkanlığı (ishal ve kabızlık alternansı ile giden dönemler)
KOLON DİVERTİKÜLÜ TANISI NASIL KONUR?
1-Baryumlu çift kontrastlı kolon grafisi (kullanımı çok azalmıştır)
2-Kolonoskopi (en yaygın tanı aracıdır)
3-Bilgisayarlı Tomografi
4-Ultrasonografi
KOLON DİVERTİKÜLÜNÜN KOMPLİKASYONLARI NELERDİR?
- Divertikülit (%25); Divertkülde meydana gelen iltahaplanmadır, en sık görülen komplikasyondur.
- Kanama (%15) ikinci sıklıkta görülen komplikasyondur
- Perforasyon (delinme) , karın içi enfeksiyonlara -abselere yol açabilir
- Apse , delinme en sık sebebidir
KOLON DİVERTİKÜLÜ TEDAVİSİ NEDİR?
Kolon divertiküllerinde, yukarda sayılan komplikasyonlar gelişirse, tedaviyi gerektiren klinik tablolar oluşur. Bunlar, akut ve ciddi kanama veya ciddi karın içi enfeksiyon tabloları ile şekillenebilir, ayrıca süregen klinik tablolara da sebep olabilir. Tedavileri için;
a- Medikal tedavi
- Yüksek lif içerikli besinler
- Probiyotikler:
- Antibiyotikler: Rifaksimin…
- Antiinflamatuar ilaçlar: Mesalazine …
b- Cerrahi tedavi
- Tekrarlayan divertikülit atakları (2. atakta komplikasyon oranı %50-60’a çıkar)
- Tıkanma veya kaçak oluşması
- Divertikülit ve kanser ayrımının yapılamadığı durumlarda
- 50 yaşın altında hastaneye yatışı gerektiren bir kez divertikülit atağı geçiren hastalarda cerrahi tedavi uygulanması gerekli olur.
CERRAHİ GİRİŞİM ALTERNATİFLERİ
Primer rezeksiyon +anastomoz , kalın bağırsağın divertikül içeren kısmı çıkarılır (mesela sigmoid kolon) ve geriye kalan kalın bağırsak uçları biribirine birleştirilir, yani anastomoze edilir.
Hartmann prosedürü, Divertilüle bağlı komplikasyon (perforasyon , apse vb..) geliştiği zaman tercih edilen yöntemdir.Kalın bağırsağın divertikül içeren kısmı çıkarılır ancak kalın bağırsak uçları anastomoze edilmez, üst uç cilde ağızlaştırılır, yani “kolostomi” uygulanır, olay geriledikten sonra kolostomi kapatılır.
